Τετραετής Εκπαίδευση στην Συστημική Ψυχοθεραπεία
Η Συστημική Ψυχοθεραπεία έχει τις ρίζες της στην δεκαετία του 1940 , όπου οι θεραπευτές άρχισαν να πειραματίζονται με την οικογενειακή θεραπεία, εγκαταλείποντας το γνώριμο πεδίο της ατομικής ψυχοθεραπείας. Η δουλειά με την οικογένεια καθώς προχωρούσε έδειχνε να έχει τρομερές ομοιότητες με τη γενική θεωρία των συστημάτων , όπως την ανέπτυξε ο βιολόγος Ludwig von Bertalanffy. Η γενική θεωρία των συστημάτων διαμορφώθηκε από τη μελέτη των ζωντανών συστημάτων σε συνδυασμό με παρατηρήσεις από το χώρο της φυσικής και της βιολογίας.
Ο Bertanlaffy επισήμανε και διατύπωσε γενικές αρχές και όρους (όπως ολότητα, διαφοροποίηση, ιεραρχική ταξινόμηση, σκοπός, όρια κ.α.) που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλο σχεδόν το φάσμα των επιστημών για την μελέτη και κατανόηση όλων των συστημάτων και τα οποία έχει δανειστεί η ευρύτερη ψυχοθεραπεία.
Σύμφωνα με την Συστημική προσέγγιση στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα σε συστήματα, δηλαδή, ομάδες ισχυρής επιρροής, με κυρίαρχη την οικογένεια. Επομένως στην ψυχοθεραπεία μελετάμε το άτομο σε σχέση με τα συστήματα στα οποία εμπλέκεται (σύντροφο , οικογένεια, εργασία, φίλοι, κοινωνία κτλ) και θεωρούμε ότι η τυχούσα συμπτωματολογία είναι αποτέλεσμα δυσλειτουργικών σχέσεων μέσα στα συστήματα του.
Με άλλα λόγια δεν στοχοποιούμε το άτομο ως υπεύθυνο για τα συμπτώματα του, αλλά επιχειρούμε να μελετήσουμε και να αλλάξουμε τον τρόπου που λειτουργεί ανάμεσα στους σημαντικούς του ανθρώπους. Επιπλέον θεωρούμε το σύμπτωμα αρωγό και βοηθό στην διερεύνηση της αλλαγής που πρέπει να επιτευχθεί.
Η συστημική θεραπεία έχει στην ιστορία της να επιδείξει πολλά διαφορετικά μοντέλα και πολλούς σπουδαίους δασκάλους. Μερικά από αυτά είναι το δομικό (Minuchin), το πολυγενεακό (Stierlin, Bowen), το εμπειρικό (Satir, Whitaker), το στρατηγικό (Haley), το κυβερνητικό(Selvini, Palazzoli), το κονστρουκτιβιστικό (Boscolo, Checkin) ,την αναστοχαστική ομάδα (Andersen), και το αφηγηματικό (Αndern & Goolishian).
Η χρήση της συστημικής θεραπείας και συμβουλευτικής σήμερα έχει εφαρμογή εκτός από την οικογένεια και στα ζευγάρια, στα άτομα άλλα και σε ευρύτερα πλαίσια , όπως εργασιακά περιβάλλοντα, κτλ.
Το μάθημα στο ά έτοςέχει σχεδιαστεί για να εισαγάγει τους μαθητές στις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις στην οικογενειακή θεραπεία. Περιλαμβάνει παρουσίαση της συστημικής θεωρίας και των συστημικών εννοιών, σύνδεσή τους με την επιστημολογία και τις νέες επιστημονικές προσεγγίσεις. Επιπλέον παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες σχολές συστημικές οικογενειακής θεραπείας και οι μεγάλοι πρωτοπόροι στοχαστές. Μια σημαντική εστίαση αυτού του μαθήματος είναι οι πρακτικές θεραπευτικές δεξιότητες και τεχνικές που έχουν προκύψει από κάθε θεωρία. Ακόμα, δίνεται έμφαση στα ζητήματα συνέντευξης, αξιολόγησης και κλινικής πρακτικής που είναι κεντρικά για μια συστηματική προσέγγιση της οικογενειακής συμβουλευτικής. Οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία να παίξουν ρόλους στην τάξη και να είναι στο ρόλο του θεραπευτή, του μέλους της οικογένειας και των μελών της ομάδας παρατήρησης που ενσωματώνουν τις διαλέξεις και την ανάγνωση σε εξειδικευμένες δεξιότητες. Τέλος, αυτό το μάθημα προκαλεί τους μαθητές να εξετάσουν προσεκτικά τη δική τους οικογένεια προέλευσης. Οι μαθητές αναμένεται να αντλήσουν από τις προηγούμενες εμπειρίες τους, τα μαθήματα και τις γνώσεις τους για να ενσωματώσουν και να εφαρμόσουν το υλικό μαθημάτων στην κλινική εργασία τους και στην ίδια την αυτογνωσία τους.
Στα επόμενα χρόνια, το μάθημα σχεδιάζεται για να εμβαθύνουν οι σπουδαστές σε συστημικές έννοιες και ειδικά ψυχοθεραπευτικά θέματα.
Προϋποθέσεις εισαγωγής στη Συστημική Ψυχοθεραπεία :
Πτυχίο ιατρικής, ψυχολογίας, κοινωνικής εργασίας και συναφών επαγγελμάτων ψυχικής υγείας.
Διάρκεια σπουδών :
4 έτη εφόσον έχουν συμπληρωθεί οι απαιτούμενες ώρες σπουδών. Συγκεκριμένα για την απόκτηση πιστοποίησης απαιτούνται
• 300 ώρες προσωπικής ψυχοθεραπείας
• 240 ώρες θεωρητικής κατάρτισης
• 240 ώρες εποπτείας
• 320 ώρες πρακτικής άσκησης
Δεδομένων των οικονομικών δυσχερειών που διανύει η χώρα μας δίνεται η δυνατότητα ευελιξίας όσον αφορά στην παρακολούθηση του προγράμματος. Για παράδειγμα ο σπουδαστής έχει τη δυνατότητα να επιλέξει κάθε έτος έναν ή δύο τομείς παρακολούθησης , παρατείνοντας με αυτόν τον τρόπο τη διάρκεια εκπαίδευσης του. Επομένως η ύλη των μαθημάτων ορίζονται ανά τομέα κι όχι ανά έτος.
Προσωπική ψυχοθεραπεία :
Περιλαμβάνει την συμμετοχή σε
• Θεραπευτική Ομάδα η οποία λαμβάνει χώρα μία φορά την εβδομάδα και έχει διάρκεια 2 ώρες
• Και τη συμμετοχή στην Ομάδα Γενεογράμματος, η οποία λαμβάνει χώρα 1 φορά τον μήνα (τρίωρο).
• Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης «μαραθώνιων» ομάδων ψυχοθεραπείας μηνιαίας βάσης.
Θεωρητική Κατάρτιση
Οι τομείς που καλύπτονται θα είναι οι εξής:
- Θεωρία συστημάτων _Von Bertanlaffy
- Κυβερνητική
- Νόμοι έμβιων συστημάτων
- Maturana & Varela
- Μοντερνισμός και Μεταμοντερνισμός
- Κβαντική Φυσική και ρόλος του Παρατηρητή
- Κονστρουκτιβισμός και Κονστρουξιονισμός
- Εμπειρική σχολή : C. Whitaker & V. Satir
- Δομική σχολή : S. Minuchin
- Στρατηγική σχολή: Haley &Madanes
- Διαγενεακό μοντέλο: M. Bowen, Stierlin
- Μοντέλο του Μιλάνου -3 φάσεις : Checkin, Boscolo, Prata, Selvini, Palazzoli
- Αφηγηματική σχολή : White, Andersen & Goolishian
- Συνεργατική σχολή: Anderson
- Εστιασμένη στη λύση θεραπεία: S.de Shazer , I. Kim Berg
- Αναστοχαστική ομάδα:Andersen
- Ανοιχτός διάλογος: Seikkula
- Bateson
- Hoffman
- Ατομική συστημική θεραπεία
- Θεραπεία ζεύγους
- Εμβάθυνση στην αναστοχαστική ομάδα και στο ρόλο του παρατηρητή
- Εμβάθυνση στο Γενεόγραμμα
- Εκπόνηση Συστημικού προφίλ
- Ρόλοι στις δυσλειτουργικές οικογένειες
- Οικογενειακό καλειδοσκόπιο
- Συστημικές Ερωτήσεις
- Κυκλικότητα
- Ο κύκλος ζωής της οικογένειας
- Επικοινωνιακό μοντέλο
- Δεοντολογια
- Ομαδική συστημική θεραπεία
- Agazarian, Yalom
- Σύγκριση με άλλες ομαδικές πρακτικές
- Ψυχόδραμα
- Δραματοθεραπεία
- Παιγνιοθεραπεία
- Bert Hellinger και Συστημική αναπαράσταση
- Θεραπεία ζεύγους
- Εκπόνηση ερευνητικής εργασίας σε θέματα που άπτονται των οικογενειακών συστημάτων
- Μέθοδοι και εφαρμογές στην κοινωνική έρευνα
- Συστημική ψυχιατρική
- Ψυχοπαθολογία και συστημική θεραπεία
- Μεταβολές της οικογενειακής δομής
- Ειδικά θέματα ψυχοθεραπείας οικογένειας
- Εξαρτίσεις
- Εποπτεία και ψυχοθεραπεία
Για τη θεωρητική κατάρτιση των σπουδαστών διεξάγεται εβδομαδιαίο δίωρο σεμινάριο καθώς επίσης κι έκτακτες ημερίδες με προσκεκλημένους ψυχοθεραπευτές. Η δομή του σεμιναρίου είναι κατά το ήμισυ θεωρητική και κατά το ήμισυ βιωματική όπου οι σπουδαστές έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν στην πράξη τη θεωρία του κάθε μαθήματος.
Στα σεμινάρια οι σπουδαστές έχουν την ευκαιρία:
- να παρακολουθήσουν συνεδρίες από διάσημους δασκάλους της οικογενειακής θεραπείας μέσω dvd
- να δουλέψουν τη θεραπευτική σχέση με τους θεραπεύομενους
- να γνωρίσουν και να εξασκήσουν τις τεχνικές οικογενειακής θεραπείας
- να αναπτύξουν την ενσυναίσθησή τους
- να αποκτήσουν εργαλεία για χρήση στη θεραπευτική πρακτική
- να καθρεφτίσουν τη θεραπευτική τους ανάπτυξη στην ταυτότητα τους ως θεραπευτές
Εποπτεία
Η εποπτεία των κλινικών περιστατικών των εκπαιδευόμενων γίνεται κατά τη διάρκεια των σπουδών τους σε εβδομαδιαία βάση μέσω δίωρου εργαστηρίου ή ατομικής προσωπικής εκπαιδευτικής εποπτέιας. Οι σπουδαστές έχουν τη δυνατότητα να φέρνουν για εποπτεία υλικό από την επαγγελματική τους δραστηριότητα ή από την πρακτική τους άσκηση στο κέντρο.
Πρακτική Άσκηση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία
Οι σπουδαστές εφόσον έχουν ολοκληρώσει ένα έτος θεωρητικής κατάρτισης και ψυχοθεραπείας συμμετέχουν στις θεραπευτικές πρακτικές των θεραπευτών τους είτε σε κλινικά περιστατικά, είτε σε ομαδικές ψυχοθεραπείας. Έχουν τη δυνατότητα να μπαίνουν στο ρόλο του Παρατηρητή αρχικά κι αργότερα στο ρόλο του Συνθεραπευτή .
Συμμετέχουν επίσης σε αναστοχαστικές ομάδες , αναλαμβάνουν την οργάνωση και διεξαγωγή σεμιναρίων και εκπονούν εργασίες .
Στο τελευταίο έτος σπουδών τους εκπονούν διπλωματική εργασία και αναλάβουν 5 κλινικά περιστατικά.
Αξιολόγηση του εκπαιδευόμενου
- 80% παρουσία στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα
- Διαξαγωγή τεστ αξιολόγησης της προτεινόμενης βιβλιογραφίας
- Ημερολόγιο καταγραφής προσωπικών εκπαιδευτικών εμπειριών
- Προφορικές παρουσιάσεις θεωρίας
- Συλλογική ερευνητική εργασία
- Διπλωματική στη μελέτη περιστατικού
Το πρόγραμμα σπουδών συντάσσεται με τις πιστοποιημένες εταιρίες συτημικής ψυχοθεραπείας της Ελλάδας (ΕΕΣΣΚΕΨΟ, ΕΛΕΣΥΘ , ΕΘΟΣ ) και της Ευρώπης ( EFTA ).
